در این مقاله به تفاوت بین دو اصطلاح گرفتگی و رسوب گرفتگی غشا می‌پردازیم. به تعاریف این دو اصطلاح توجه کنید:
گرفتگي (Fouling)
گرفتگي غشا، نتيجه رسوب ذرات معلق، مواد آلي يا ميکروب‌ها بر روي سطح غشا است و به طور معمول در سمت خوراک/جريان تغليظ شده رخ مي‌دهد. مواد ايجاد کننده گرفتگي شامل موارد زیر می‌باشند:
- کلوئيدها نظير سيليکات‌های آلومینیوم و سیلیکات های آهن. سيليس مي‌تواند در غلظتي زير اشباع در حضور آلومينيوم يا آهن رسوب دهد.
- مواد آلي که غذاي ميکروب‌ها را فراهم مي‌کنند.
- ميکروب‌ها
- رنگ که به طور بازگشت ناپذيري روي پليمر غشا رسوب مي‌کند.
- فلزاتی نظير آهن و منگنز در حالت اکسید، روی غشا رسوب مي‌کنند. آلومينيوم معمولاً به صورت زاج هنگامي که بيش از حد تزريق شود (به خصوص در مورد منابع آب شهري و سطحي) و سولفيد هيدروژن هنگامي که گوگرد عنصري را در خلال اکسايش آزاد مي‌کند، ماده چسبناکی را ایجاد می‌کنند که پاک کردن آن از سطح غشا بسيار دشوار و حتي غير ممکن است.
bio fouling
colloidal fouling
organic fouling
رسوب‌گرفتگي (Scaling)
رسوب‌گرفتگي غشاهاي اسمز معکوس، نتيجه ته‌نشین شدن نمک‌هاي اشباع شده بر روي سطح غشا می‌باشد. شامل گونه‌هاي زير است:
- رسوب‌هاي کلسيم شامل کربنات، سولفات، فلوئوريد و فسفات
- سيليس فعال که در جريان تغليظ شده RO اندازه‌گيري مي‌شود و تابعي از دما و pH است
- رسوب‌هاي بر پايه سولفات از فلزات مؤثر نظير باريم و استرانسیوم
رسوب‌گرفتگي به واسطه شار بالا و سرعت کم جريان متقاطع تشديد مي‌شود. همانطور که در مورد گرفتگي غشا نيز اين مسئله رخ مي‌دهد. شار بالاتر، نمک‌هاي بيشتري را به لايه مرزي قطبش غلظتي وارد مي‌کند. اگر غلظت نمک‌ها در لايه مرزي به حد اشباع برسد، اين نمک‌ها روي غشا رسوب خواهند کرد. سرعت کمتر جريان متقاطع، منجر به لايه مرزي ضخيم‌تر مي‌شود. که اين امر، زمان اقامت نمک‌هاي حل شده را در لايه مرزي افزايش خواهد داد. و منجر به افزايش اشباع شدن برای تشکيل رسوب خواهد شد.
scalling
در شرکت پالا فرآیند راستین پس از انجام عملیات اتوپسی روی ممبران اسمز معکوس، نوع گرفتگی یا رسوب گرفتگی با توجه به آنالیزهای مربوطه، تعیین می‌گردد.